«Αρχικά εκδήλωνε μικρές εκρήξεις βίας και προσπαθούσα να τον ηρεμήσω, δικαιολογώντας τον ενίοτε. Στη δεύτερη φάση συνέβη ένα πολύ έντονο περιστατικό βίας και η κατάσταση βρέθηκε εκτός ελέγχου. Πλέον τον φοβόμουν, αγχωνόμουν μην με χτυπήσει ξανά. Με πλησίαζε ξανά με ευγένεια και στοργή, ενώ απολογούταν για όσα συνέβησαν και υποσχόταν ότι δε θα επαναληφθεί. Δεν έφευγα…» (Απόσπασμα θεραπείας)
Ο κύκλος της βίας επαναλαμβάνεται, χωρίς να επιδέχεται διακρίσεις. Τα περισσότερα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, είναι γυναίκες (Prolepsis, 2012). Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις όπου και οι γυναίκες επιθυμούν να ασκήσουν έλεγχο στο σύντροφό τους (Sanderson, 2008), ενώ η βία υπάρχει και στα ομοφυλόφιλα ζευγάρια (Chrisler & Ferguson, 2006).
Τα είδη της βίας μπορεί να είναι τα ακόλουθα σύμφωνα με τους Prolepsis (2012) και Sanderson, (2008):
- Σωματική βία: Αυτή μπορεί να περιλαμβάνει μώλωπες, εγκαύματα, μαχαιρώματα σπρωξιές, γροθιές, κ.λπ. Μπορεί όμως να ενέχει και τακτικές που δεν αφήνουν οπτικά ενδείξεις ή στοιχεία κακοποίησης όπως π.χ. ασφυξία.
- Ψυχολογική βία: Μπορεί να είναι λεκτική ή μη λεκτική και αποσκοπεί σε καταναγκαστικό έλεγχο και ισοπέδωση της αυτοεκτίμησης.
- Σεξουαλική βία: Εξαναγκασμός σε ανεπιθύμητες σεξουαλικές πράξεις εντός ή εκτός της σχέσης με τη χρήση απειλών, εκφοβισμού ή σωματικής βίας, ή εξαναγκασμό σε ανεπιθύμητες σεξουαλικές πράξεις με άλλους
- Οικονομική βία: Στέρηση οικονομικών πόρων, βασικών αγαθών (τρόφιμα, ρούχα, φάρμακα) παρά τις υπάρχουσες οικονομικές δυνατότητες και απαγόρευση εργασίας είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά.
Η ενδοοικογενειακή βία συμβαίνει ανεξάρτητα από την κοινωνικοοικονομική κατάσταση του θύματος (Garcia-Moreno, Jansen, Ellsberg, Heise & Watts, 2005). Τα θύματα χαρακτηρίζονται από χαμηλή αυτοεκτίμηση και αίσθηση ότι δεν αξίζει να αγαπηθούν ενώ βρίσκονται σε μια συνεχή εγρήγορση ή φόβο για επικείμενο κίνδυνο, με το συναίσθημα να εμφανίζει καταθλιπτικά στοιχεία (Brewster, 2002. Sackett & Saunders, 2004. Τόπα, 2011). Διακατέχονται επίσης από αντιφατικά συναισθήματα που σε συνδυασμό με τους σωματικούς τραυματισμούς, τη ντροπή και τις ενοχές που νιώθουν, μπορεί να τους οδηγήσουν σε κοινωνική απομόνωση, χρήση ουσιών και πολύ συχνά σε αυτοκτονία (Ζορμπά 2011). Τα συναισθήματα ντροπής, φόβου αλλά και ενοχής αναγκάζουν τα θύματα να παραμένουν σε μια κακοποιητική σχέση και συγχρόνως να αποσιωπουν το γεγονός της βίας (Τόπα, 2011). Η οικονομική εξάρτηση από το θύτη, ο φόβος ότι ο θύτης θα ακολουθήσει το θύμα (Roberts, 2002), η έλλειψη υποστηρικτικού περιβάλλοντος οδηγούν στην εγκατάλειψη της ιδέας για φυγή.
Είναι σημαντικό να διευκολύνεται η πρόσβαση των θυμάτων στις κατάλληλες υπηρεσίες. Χρειάζεται να υποστηρίζονται στην έκφραση των αρνητικών συναισθημάτων τους όπως είναι ο θυμός, η οργή, η ενοχή, η ματαίωση και ο φόβος. Σε επίπεδο πρόληψης είναι πολύ σημαντική η διάσταση της ευαισθητοποίησης. Η ευαισθητοποίηση χρειάζεται να είναι αναπόσπαστο κομμάτι του εκπαιδευτικού συστήματος και θα έπρεπε να εκτείνεται χρονικά από τις πρωτες σχολικές τάξεις.
Η ενδοοικογενειακη βία δεν συμβαίνει μόνο στους άλλους. Εφόσον σε αφορά, μη διστάσεις να επικοινωνήσεις με έναν ειδικευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Βιβλιογραφία
Brewster, M.P.(2002). Domestic violence theories, research and practice implications. In Roberts, A. R. (2002). Handbook of domestic violence intervention strategies: Policies, programs, and legal remedies. New York, NY, US: Oxford University Press
CHRISLER, J. C., & FERGUSON, S. (2006). Violence against Women as a Public Health Issue. Annals Of The New York Academy Of Sciences, 1087(1), 235-249. doi:10.1196/annals.1385.009
Garcia-Moreno, C., Jansen, H. A., Ellsberg, M., Heise, L., & Watts, C. (2005). WHO multicountry study on women’s health and domestic violence against women: initial results on prevalence, health outcomes and women’s responses. World Health Organization.
“Prolepsis” Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής (2012). Η ενδοοικογενειακή βία στην Ελλάδα. Αθήνα: Prolepsis
Roberts, A. R., & Roberts, B. S. (2005). A comprehensive model for crisis intervention with battered women and their children. In A.R. Roberts (Ed.) , Crisis intervention handbook: Assessment, treatment, and research (3rd ed.) (pp. 441-482). New York, NY, US: Oxford University Press
Sackett, L. A., Saunders, D.G.(2004). The impact of different forms of psychological abuse on battered women. In O’Leary, K. D., & Maiuro, R. D.(Eds). Psychological abuse in violent domestic relations. Springer Publishing Company
Sanderson, C. (2008). Counselling survivors of domestic abuse. London, England: Jessica Kingsley Publishers.
Ζορμπά, Ε.(2011). Κοινωνικές διαστάσεις της ενδοοικογενειακής βίας. Στο-Αρσέλ, Τ. Λ. (επ.), Βία κατά των γυναικών: Οδηγός παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών & λειτουργίας των υποστηρικτικών δομών (pp.32 -38) Αθήνα: ΚΕΘΙ
Τόπα, Μ.(2011).Σωματικές και ψυχολογικές συνέπειες της βίας. Στο-Αρσέλ, Τ. Λ. (επ.), Βία κατά των γυναικών: Οδηγός παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών & λειτουργίας των υποστηρικτικών δομών (pp.32 -38) Αθήνα: ΚΕΘΙ
English 
Greek