«Μην αγχώνεσαι… προσπάθησε να ηρεμήσεις», «Δεν πρέπει να σκέφτεσαι τέτοια πράγματα», «Πρέπει να είσαι χαρούμενη», «Αυτό είναι μέσα στο κεφάλι σου, εσύ το δημιουργείς», «Όλο γκρινιάζεις, δεν ευχαριστιέσαι με τίποτα» είναι μερικές μόνο από τις φράσεις που ακούν οι γυναίκες όταν εκμυστηρεύονται ότι κάτι τις δυσφορεί με τη μητρότητα ή την εγκυμοσύνη.
Η εξιδανίκευση του πρώιμου δεσμού μητέρας – βρέφους έχει οδηγήσει τον κοινωνικό της περίγυρο στον αποκλεισμό όλων των πιθανών αρνητικών συναισθημάτων της από τη σφαίρα του επιτρεπτού.
Η εγκυμοσύνη στο σύνολο της, αποτελεί μια περίοδο ψυχικής παλινδρόμησης σε προηγούμενα εξελικτικά στάδια, κατά την οποία, μέρος των γυναικών παρουσιάζουν διαταραγμένη αντίληψη της πραγματικότητας, παράλογους φόβους και πεποιθήσεις, συναισθηματική αστάθεια και χαλάρωση αμυνών (Leon, 2008). Στις ψυχικές διεργασίες που κάνει η γυναίκα, σημαντικό ρόλο έχουν οι ταυτίσεις με τη δική της μητέρα, αλλά και να συγχρονιστεί με τη φαντασίωση της βρεφικής αβοηθητότητας. Συνεπώς η γυναίκα ταυτίζεται τόσο με τη μητέρα όσο και με το έμβρυο, αναβιώνοντας την εμπειρία της ίδιας ως βρέφος με τη μητέρα της. (Brazelton & Cramer, 1990).
Η στέρηση του ύπνου, η συνεχόμενη φροντίδα του νεογνού, οι ορμονικές διακυμάνσεις, η κακή ποιότητα ζωής, η πρόθεση για επιστροφή στην εργασία, οι ιατρικές εξετάσεις για την υγεία εμβρύου/μωρού, οι επιπλοκές στην κύηση, προβλήματα υγείας του νεογνού και άλλες ανάλογες στρεσσογόνες συνθήκες, μπορεί να πυροδοτήσουν ακόμη περισσότερο την εκδήλωση της περιγεννητικής ψυχικής διαταραχής. (Meltzer- Brody & Stuebe et al., 2014)
Η διεκδίκηση των βέλτιστων συνθηκών εγκυμοσύνης της μέλλουσας μητέρας δια μέσου της προγεννητικής αγωγής υγείας, οδηγεί παράλληλα και στην ανίχνευση πιθανών παραγόντων που ενδέχεται να ελλοχεύουν και να προσβάλουν την ψυχική της υγεία. Κάθε γυναίκα θα πρέπει να ενθαρρύνεται να μιλήσει ελεύθερα για τον τρόπο που βιώνει όλες τις αλλαγές στη ζωή της αλλά και για συναισθήματα που νιώθει στην ευαίσθητη αυτή περίοδο. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι έγκυες ή λεχωιδες που εκφράζουν τα συναισθήματά τους βιώνοντας κατανόηση, προλαμβάνουν την ανάπτυξη συναισθηματικών δυσκολιών. (Mauthner, 1997). Η ψυχολογική υποστήριξη ενισχύει την έγκυο ή λεχωίδα να ανακουφίσει τη ντροπή και την ενοχή που μπορεί να αισθάνεται για την μη ανταπόκριση της στις απαιτήσεις του μητρικού της ρόλου (Powell-Kennedy, Beck & Driscoll, 2002).
Στην περίοδο της λοχείας και μέχρι τον πρώτο χρόνο μετά τον τοκετό, οι κατ’ οίκον επισκέψεις έχουν συνδεθεί με τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης της επιλόχειας κατάθλιψης (Mivsek & Zakses, 2011), πολύ περισσότερο αν υφίστανται επιβαρυντικοί παράγοντες στο οικογενειακό περιβάλλον της γυναίκας όπως ένας θάνατος, ένας χωρισμός ή πηγές κλιμάκωσης και εναπόθεσης του γενικευμένου άγχους, όπως είναι μια σωρεία συνηθέστερων ή πιο περίπλοκων νεογνολογικών δυσκολιών. Σε μία τέτοια περίπτωση, η διεπιστημονική προσέγγιση του θέματος και η επικοινωνία μεταξύ των εμπλεκόμενων επαγγελματιών υγείας είναι απαραίτητη, προκειμένου να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότερη διαχείριση μιας γυναίκας που χρήζει βοήθειας (PHA, 2012).
Η εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση της γυναίκας και του συντρόφου της στην αναγνώριση των πρώιμων συμπτωμάτων περιγεννητικής ψυχικής διαταραχής, η υποστήριξη και φροντίδα της εγκύου και της νέας μητέρας, είναι η αρχή ώστε αυτή η σημαντική περίοδος μιας οικογένειας να είναι εντυπωμένη στη μνήμη με θετικό πρόσημο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Brazelton, T.B., & Cramer, B.G. (1990). The Earliest Relationship: Parents, Infants, and the Drama of Early Attachment 1st ed.
Leon, I. (2008). Psychology of Reproduction: Pregnancy, Parenhood, and Parenthood, and Parental Ties. Global Library of Women’s Medicine.
Mauthner,. N.S. (1997). Postnatal depression: how can midwives help? Midwifery . 13(4), 163-71
Mivsek, A.P., & Zaksek, T. (2011). Mood disorders in the Puerperium and the Role of the Mid-wife: Study on Improvement of Midwives’ Knowledge About Post- Natal Depression After an Educational Intervention. Clinical, Research and Treatment Approaches to Affective Disorders. Rijeka: Intech
Meltzer- Brody S. & Stuebe, A. (2014). The long-term psychiatric and medical prognosis of perinatal mental illness. Best practice and Research Clinical Obstetrics & Cynaecology, 28(1), 49-60.
Powell-Kennedy, H. Beck C.T., C.T. & Driscoll, J.W. (2002). A light in the fog; caring for women with postpartum depression. J Midwifery Women Health, 47(5), 318-30 Public Health Agency (PHA). (2012). Integrated Perinatal Mental Health Care Pathway.http://www.publichealth.hscni.net/sites/default/files/Final%20PERINATAL%20mental%20HEALTH%20CARE%2020PATHWAY_20DEC2012.pdf
Greek 
English